ENDODONTİ (KANAL TEDAVİSİ)
Dişlerimizin canlılığı sağlayan pulpa dokusu dişin tam ortasında bulunmaktadır, diş köklerinin ucunda çok küçük bir delikten içeri giren damar-sinir paketi ile canlılığını korumaktadır. Dişin kök ucundan (apeks) yukarı doğru genişleyen bir anatomiye sahiptir. Bu diş kökünün içindeki boşluğa kök kanalı adı verilmektedir. Çeşitli nedenler ile canlılığını yitirmiş ya da enfekte olmuş olan pulpa dokusunun çıkartılıp kök kanalın şekillendirilerek kök ucuna kadar doldurulması işlemine kanal tedavi adı verilmektedir.
Kanal tedavisinde önemli olan kanaldan organik ve enfekte materyalin etkili bir şekilde uzaklaştırılması ve daha sonrasında apikal foramen adı verilen kök ucuna kadar sızdırmaz bir şekilde doldurulmasıdır.
Kök kanalları değişkenlik göstermek ile beraber çok ince nerede ise saç teli kalınlığındadır. Kanal tedavisi sırasında kanal şekillendirilmesi ile ya kanal eğeler ya da döner aletler ile genişletilerek temizlenir. Zaman zaman kanalın içi çeşitli solüsyonlar ile yıkanarak irrigasyon işlemi yapılır. İrrigasyon işlemindeki amaç kanalda kalabilecek organik materyallerin yıkanarak dışarı çıkartılması ve kanal içinin dezenfeksiyonudur. Uygun olarak kök ucuna kadar genişletilen ve yıkanan kök kanalları doldurularak tam bir tıkanma sağlanır. Tam olarak tıkanmış bir kanaldan apeks açıklığından herhangi bir patojen (mikrop) çene kemiğine sızıp kemikte enfeksiyon yapmaz.
DÖNER ALET SİSTEMLERİ
Bazı durumlar tıkalı, çok dar, anatomik olarak şekli ve yapısı bozuk kanallar tedaviyi zorlaştırırken teknolojinin gelişmesi ve döner alet sistemlerinin tanıtılması ile kanal tedavilerinde de birçok ilerleme olmuştur.
EDTA denilen sıvı veya jel ile kanal içinin yumuşaması ve daha rahat genişletilmesi mümkündür. Paslanmaz çelik eğelerden daha esnek bir yapıya sahip titanyum eğelerin kullanılmaya başlaması eğelerin kanal içinde kırılmasını büyük ölçüde azaltmıştır. Bu titanyum eğelerindöner alet sistemleri ile entegrasyonu ile kanal şekillendirmesi artık sadece ileri geri el hareketleri ile değil motor yardımı ile dönen eğeler sayesinde çok daha hızlı ve etkili şekillendirme sağlanmaktadır. Apeks Lokeytır adı verilen cihazlar ise elektrik akımının geçişini hesaplayarak eğelerin kök içerisindeki pozisyonunu röntgen çekmeden belirleyebilmektedir.
Artık bu sistemler tek bir cihazda toplanıp tek bir eğe ile genişletme yapılıp kanal tedavisi çok hızlı bir şekilde sonuçlandırılıp hasta konforu oldukça artırılmış ve hastalar için korkulan bir tedavi olmaktan çıkmıştır.
ENDODONTİK CERRAHİ(APİKAL REZEKSİYON)
Dişler aşırı çürümeye, kullanılan malzemelere duyarlılığa, darbe ve kronik travmaya bağlı olarak canlılıklarını kaybedebilirler. Bu tip durumlarda dişlerin sinirlerinin alınıp kanal tedavisi yapılmasına ihtiyaç duyulabilir. Eğer kanal tedavisi yapılmaz ise veya bazen yapılsa bile dişlerin kök uçlarında iltihabi alanlar oluşabilir. Kendi kendisine büyüme eğilimi olan bu iltihabi alanlar zaman içerisinde büyüyerek kistik dönüşüm geçirebilirler.
Diş köklerinde bu tip iltihabi alanlar olduğunda cerrahi girişimlere ihtiyaç duyulabilir.Apikal Rezeksiyon olarak adlandırılan bu cerrahi işlem sırasında ilgili dişlerin kök uçlarına dişetinde bir pencere açılarak ulaşılır iltihabi veya kistik alan içine aldığı kök bölgesi ile beraber sağlam kemik sınırlarına kadar temizlenir. Gerekli ise kökün kesik ucu amalgam veya MTA denen dolgu malzemeleri ile kapatılarak izole edilir. İltihabi alanın ve kökün çıkartılması sonucu oluşan kemik boşluğu alanına kemik tozu konularak iyileşmenin kalitesi ve hızlanması artırılabilir. Hekiminiz bazen kanal tedavisinin de yenilenmesini isteyebilir.
Apikal Rezeksiyon dişinizi mümkün olduğunca ağızda tutmak için yapılan bir işlemdir. Bu nedenle kökü kesilerek kısaltılmış bu dişleri mümkün olduğunca dikkatli kullanmak aşırı yük ve kuvvetlerden uzak tutmak gerekmektedir.